Άρθρο του Αχ. Υφαντίδη* Τα παιδιά μας είναι καλό να έχουν υγιή πρότυπα. Πρότυπα αθλητικά, οικογενειακά, κοινωνικά που με την ποιότητα της ...
Άρθρο του Αχ. Υφαντίδη*
Τα παιδιά μας είναι καλό να έχουν υγιή πρότυπα. Πρότυπα αθλητικά, οικογενειακά, κοινωνικά που με την ποιότητα της σκέψης και της συμπεριφοράς τους καθώς και με τον θετικό αντίκτυπο της δράσης τους, τα βοηθούν να βρίσκουν τους δικούς τους προσανατολισμούς στη ζωή, που αποτελούν σημεία αναφοράς, έμπνευσης, αυτοπροσδιορισμού.
Προσοχή όμως.
Είναι άλλο το υγιές πρότυπο και άλλο το εξιδανικευμένο υγιές πρότυπο.
Στην πρώτη περίπτωση το παιδί και ο έφηβος κινητροδοτείται.
Στη δεύτερη απλώς μιμείται.
Στην πρώτη περίπτωση το παιδί και ο έφηβος ταυτίζεται.
Στην δεύτερη απλώς αφομοιώνεται.
Στην πρώτη περίπτωση το παιδί και ο έφηβος μαθαίνει και ωριμάζει μέσα από την ανάλυση των σωστών και των λαθών του προτύπου του.
Στη δεύτερη απλώς αντιγράφει τις θετικές επιλογές του προτύπου του που τις θεωρεί εκ των προτέρων και σε κάθε περίπτωση σωστές, κατάλληλες και λειτουργικές όχι μόνο για το πρότυπό του αλλά και για τους εαυτούς τους.
Η εξειδίκευση συρρικνώνει την αντικειμενικότητα. Παραπλανεί. Τυφλώνει.
Γιατί αποδίδει στα πρότυπα ιδιότητες και αξίες δυσανάλογες των πραγματικών με αποτέλεσμα όταν αυτές διαψεύδονται είτε με τον καιρό είτε από τις συνθήκες, η απομυθοποίηση να είναι βίαιη και η απογοήτευσή να οδηγεί σε πλήρη εγκατάλειψη από το ίδιο το παιδί και τον έφηβο όλων πλέον των υιοθετημένων θετικών συμπεριφορών.
Την ίδια στιγμή η εξιδανίκευση θετικών προτύπων συρρικνώνει άθελα της τις ίδιες τις επιλογές των παιδιών και των εφήβων μας και περιορίζει άθελά της τους ορίζοντες τους, τις αντιστάσεις τους αλλά και την ικανότητα υιοθέτησης αναγκαίων αλλαγών ή προσαρμογών.
Γιατί η εξιδανίκευση καλλιεργεί συνθήκες εσωτερικού δόγματος και άνευ προϋποθέσεων συμμόρφωσης ή αφοσίωσης σε αυτό που θαυμάζω που αντανακλούν την υποσυνείδητη δέσμευση για ίδιες ή παρόμοιες πορείες στη ζωή.
Τα σωστά πρότυπα είναι αναγκαία. Τα εξιδανικευμένα θέλουν προσοχή και σωστή καθοδήγηση από το περιβάλλον του παιδιού και του εφήβου για να μην αποτελέσουν κίνδυνο.
Γιατί ας μην ξεχνάμε ότι ενώ το πολύτιμο νερό σε σωστή ποσότητα ξεδιψά, το πολύ νερό μπορεί να πνίξει.
* Ο Αχιλλέας Υφαντίδης είναι πτυχιούχος Ψυχολογίας του ΑΠΘ με μεταπτυχιακές σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία πάνω στον τομέα των Διεθνών Σχέσεων και ψυχολόγος -επικοινωνιολόγος στην Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία.
